Bedel-penning, Brugge.
Uit de collectie, Luc Swinnen ✠
Als eerbetoon, respect en herinnering aan Lindeblu (DVVL)
Licht geframenteerde bedelpenning stad Brugge.
De juiste datering is voor deze penning niet gekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 8,30 gram.
Afmetingen: 21 mm x 23 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. eind 16e begin 17e eeuw.
Voorzijde: Gelegen op een veld.
De gekroonde gotische letter B
Lit.: De Schodt (RBN 1877) pag 84 e.v.
De Schodt meldt op p. 87 dat op 31 juli 1402 het stadsbestuur 3 pond 19 stuivers parisis werd betaald aan Janne den Veltre voor de levering van een gietmal voor het maken van penningen voor de armen die gingen bedelen.
M.a.w. : "voor het gieten van bedelpenningen".
Die kleine bedelpenning met gekroonde gotische b moest zichtbaar op de bovenkledij gedragen worden.
De Schodt heeft die kleine bedelpenning echter niet afgebeeld. Hij kent er maar vier (zie De Schodt, p. 87/88).
De kleine bedelpenning zijn te dateren in de 16de/17de eeuw, gelet op de vorm van de kroon en de eenvoud van de kroon.
Het gaatje in de penning diende om deze vast te maken aan de bovenkledij.
Penning type "Brugs beertje", Brugge (BB 16/01)
Bodemvondst, Paul Callewaert.
Penning, geketende beer.
Juiste functie/datering/plaats van deze penning is onbekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 3,10 gram.
Diameter: 19 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. (Brugge )
Datering: z.j. Ca. 1550-1600.
Voorzijde: Binnen dubbele gladde cirkels.
Een rechtopstaande naar links gaande,
aan de nek geketende beer.
Keerzijde: Op een glad veld, een eenvoudige stermotief in spaakvorm.
Penning type "Brugs beertje", Brugge (BB 16/02)
Bodemvondst, Eddy Janssens.
Penning, geketende beer.
Juiste functie/datering/plaats van deze penning is onbekend.
Herbruik, naar bekkensnijder (?).
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 2 gram.
Diameter: 19 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. (Brugge)
Datering: z.j. Ca. 1550-1600.
Voorzijde: Binnen dubbele gladde cirkels.
Een rechtopstaande
naar links gaande,
aan de nek geketende beer.
Keerzijde: Binnen een versierde rand.
Staand kruis op voet.
De armen van het kruis, uitlopend op ringen.
Penning type "Brugs beertje", Brugge (BB 16/03)
Bodemvondst, Maarten Van De Capelle.
Penning, geketende beer.
Juiste functie/datering/plaats van deze penning is onbekend.
Tinpest op de keerzijde.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 3,10 gram.
Diameter: 19 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. (Brugge)
Datering: z.j. Ca. 1550-1600.
Voorzijde: Binnen dubbele gladde cirkels.
Een rechtopstaande naar links gaande,
aan de nek geketende beer.
Keerzijde: Blanco.
"Grauwzusters", Brugge.
Onder voorbehoud van juistheid !
Juiste functie/datering/plaats van deze penning is alsnog onbekend.
Penning Grauwzusters (voor lijnwaad en dekens ?)
Materiaal: Lood/tin
legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 19 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. (Brugge ?)
Datering: z.j. Ca. 1570
Voorzijde: Binnen een dubbele gladde buitencirkel.
Een staande H. Laurentius van Rome met attributen.
In het linkerhand, een rooster.
(De verwijzing naar zijn foltering,
door hem op een rooster boven het vuur te houden)
In de rechterhand een heilig boek.
(De verwijzing naar de patroonheilige van de bibliothecarissen)
Ter weerszijden van de heilige de gotische letters L /
n
Keerzijde: Binnen een dubbele
gladde buitencirkel.
Mogelijks de gotische letters Lk
(Laurentius kapel ?)
Ter weerszijden van de gotische letters L / O
Lit.: Edw. Vlietinck, Oostende en zijne driejarige belegering.1897,
pag 214.
Bron: Zwartzusters van Bethel Brugge.
Met info als deze:
Oostende.
1504 Nieuw gasthuis
wordt opgetrokken, de bijhorende kapel heeft de H. Laurentius als schutspatroon.
1537 Kapel en gasthuis worden ingezegend door de bischop van Doornik.
1570 De grauwzusters krijgen een subsidie van de stadsmagistraat om lijnwaad en dekens voor de
armen te kopen die in het gasthuis logeren. In het gasthuis word de "stadswaag" geplaatst waardoor ze het " recht van maat en schaal" krijgen. het recht "vande ballanche, mitsgaders trecht vande mate ende martghelde" om
alle goederen die in de haven van Oostende aankomen, tegen vergoeding te meten en te wegen.
1579 Oostende word verwoest door de Geuzen, en de grauwzusters vluchten met hebben en houden naar het nog door Spanje bezette Sluis.
1583 De Grauwzusters
in verbanning vinden een onderkomen in het " Convente van S. Katheryne gheseyt de Maechdaleene" (Ook een Grauwzuster-klooster)
Prinselijk Begijnhof "Ten Wijngaerde" Brugge.
Broodpenning, Prinselijk Begijnhof, Brugge.
"Ten Wijngaerde"
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 46 mm.
Massa: Onbekend.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1727.
Voorzijde: Binnen een opstaande boord.
Een staande met nimbus,
gekroonde en gesluierde St. Elizabeth van Hongrije.
In haar rechterhand, overhandigt ze een muntstuk.
Aan een zittende bijna naakte kreupele,
die zijn aalmoes-potje vooruit steekt voor ontvangst.
In haar linkerhand, een boek waarop twee kronen rusten.
Omschrift tussen twee fijne cirkels:
✠ DISPERSIT . DEDIT . PAVPERIBVS
Voluit: Dispersit dedit pauperibus
Wat wil zeggen: Hij die uitdeeld aan armen.
Brief II van Sint-Paulus aan de Korinthiërs, vers 9, hoofdstuk IX.
Keerzijde: Binnen een opstaande boord.
Het omschrift tussen twee fijne cirkels:
✠ VINEA . CIVITATIS . BRVGENSIS
Voluit: Vinea civitatis Brugensis.
Wat wil zeggen: De wijnstok van Brugge.
Centraal, een overvloedig dragende wijnstok.
Lit.: De Schodt pag. 128, nr.115; Minard-Van Hoorebeke pag. 161 nr. 248.
Minard-Van Hoorebeke heeft deze penning verkeerdelijk aan als Congregatie van St.- Ursela. De afbeelding toont wel degelijk de patrones van het Brugse Begijnhof, "Heilige Elisabeth van Hongarije".
Aan de Wijngaardbrug , met toeganspoort is een nis toegewijd met het beeld van de H. Elisabeth.
De drie kronen, één op het hoofd en een dubbele in de linkerhand.
Vertegenwoordigen de uitdrukking dat zij als maagd, vrouw en weduwe.
Het heilig leven in de hemel verdiende.
Deze penning/méreaux is voornamelijk gewijd aan de verdeling van brood.
Dat wordt genoten door arme vrouwen die in het hospice van het Begijnhof woonden.
Ook andere behoeftigen, van de stad Brugge konden van deze broodbedeling mee genieten.
Deze werden bedeeld na de missen opgedragen aan de overleden Begijnen.
De penning/méreaux werd ook gebruikt om bepaalde verdelingen in de koude wintermaanden te verstrekken aan de armen van de stad.
Sint-Anna, Dis-penning.
Dis-penning, parochie St-Anna Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 6,70 gram.
Diameter: 27 mm.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. 18e eeuw.
Voorzijde: Binnen een verhoogde diehoekige boord.
Gelegen op een leeg veld.
In twee regels:
ST / ANNE
Keerzijde: Binnen een verhoogde driehoekige boord.
Gelegen op een leeg veld.
DISCH
Boven de letters een rozet. (❀)
Lit.: De Schodt, pag. 352, 7. 7P.
Sint-Anna, houtpenning 1708
Hout-penning, parochie St-Anna Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 17,50 gram.
Diameter: 37,2 mm.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1708
Voorzijde: Binnen een verhoogde boord.
Twee gekruiste stokken.
In drie regels:
° SANCTÆ ° / ° ANNÆ ° / ° 17.08 °
Onder en boven de tekst, een achtpuntige ster.
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord.
De tekst in vier regels.
° HOVT ° / ° TECKEИ ° / ° VOOR ° DEИ ° / AERMEN
Lit: De Schodt, 4.
St. Catharina/St. Magdalena, Dispenning voor steenkool 1807
Steenkool-penning, armentafel St. Catharina.
Parochiekerk Sint-Magdalena.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 30 mm.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1807
Voorzijde: Gelegen op het veld, zonder omranding.
In twee regels, waartussen een afsluitingsteken.
DH. / ST. C.
Disch Sint Catharina
Keerzijde: Gelegen op het veld, zonder omranding .
In drie regels, waartussen een afsluitingsteken.
DH / M.MAGD. / 1807
Disch Maria Magdalena.
Onder het jaartal, een niet nader toe te schrijven symbool.
Lit: De Schodt, pag.355, nr.14 ; Minard-Van Hoorebeke, pag.161, nr. 247.
Deze penning werd gebruikt tot einde 19e eeuw, voor verdeling van steenkool.
St-Donaas, Dispenning voor brood, Brugge.
Brood-penning, armentafel St. Donaas.
De juiste datering van deze penning is niet gekend.
Deels afgesleten hoeken, door veelvuldig gebruik.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 30 mm mm.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. midden 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een verhoogde boord.
Gelegen op een achtkantig veld.
In twee regels:
DISCH / S DONAS
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord.
Centraal op het veld
BROOD
Lit: De Schodt, pag.95, nr. 105; Minard-Van Hoorebeke, pag.149, nr. 211.
De méreaux werd gebruik voor verdeling van brood van twee kilo en anderhalve kilo. Deze verdelingen vonden plaats op vier vastgestelde gelegenheden doorheen het kerkelijke jaar, op Pasen, Pinksteren, Allerheiligen en Kerstmis. Alsook werden de penningen gebruikt bij begrafenissen, jubilea en bruiloften, ten koste van de particulieren die deze broodpenningen uitdeelden.
Sint-Donaas, Dispenning, Franciscus Fierens, Brugge 1755
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Dispenning/weldadigheidspenning van stichter Franciscus Fierens, van het kapittel St-Donaas te Brugge.
Dienstig voor "Hout en winterhulp".
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 21,75 gram.
Diameter: 44,4 mm.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1755
Voorzijde: Binnen een verhoogde rand.
Het wapenschild van het kapittel van Sint-Donatius te Brugge,
ter weerszijden een sierkrul.
Bekroond met een wiel met vijf brandende kaarsen, centraal op het wielrad een kruis.
Ter weerszijden de letters (links) S en (rechts) D
Wat staat voor St-Donaas.
Onder het wapen het jaartal 1755.
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord.
De tekst in zeven regels.
ORA PRO / D : FRANCISCO / FIERENS CANON. / ALIISQ : /
FONDATOR : ET / BENEFACT : HUJ / US FONDAT
Lit: STAM Gent N. 01550; Gruuthusemuseum Brugge XXIII.O.3433, Bethune, pag. 421, afb.165.
"Deze weldadigheidspenning diende ter vervanging van de vierkante penning uit 1650"
François Fierens was afkomstig uit Bergen-op-zoom en verkreeg op 24 mei 1536 het 21ste prebende van het kapittel van Sint-Donatius, voorbehouden aan gegradueerden in de rechten. De kanunnik Fierens was een weldoener voor de armen liet na zijn dood, bij testament van 22 februari 1567, al zijn bezittingen na aan goede werken. Door bemiddeling van de kerkfabriek moest ieder jaar uitdeling gebeuren van kleren, brandhout enz. aan de armen.De penning, die gedateerd is 200 jaar na het begin van de stichting, werd gebruikt voor deze bedeling en werd waarschijnlijk uitgegeven om een oudere penning te vervangen.Het museum van Brugge bezit, naast de matrijs van deze penning, ook een koperen printplaat voor het drukken van bons die ook voor deze stichting werden gebruikt.
Sint-Donaas, Kousen-penning, Martino De Villers, Brugge 1735
Kousen-penning.
Stichting kapelaan, Martino De Villers, Sint-Donaas Brugge.
Materiaal: lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 49 mm.
Datering: 1735.
Aanmaakplaats: Brugge, Stichting M. De Villers, Sint-Donaas.
Voorzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Binnen een fijn gelijnde cirkel.
Een paar kousen, met daartussen het jaartal 1735
Keerzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
in zeven regels:
FUND :
D : MART . DE
VILLERS . SAC :
CAP : ECCL :
S .
DONATIA
NI .
Lit.: Museum O.L. Vrouw-ter-Potterie.
Sint-Donaas 1628
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Kapittel-penning zonder tegenmerk.
Sint Donaas Brugge.
Materiaal: Lood:tin legering.
Massa: 8,43 gram..
Diameter: 23,2 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1628.
Voorzijde: Binnen een verhoogde boord.
Een rad, zonder tegenmerkteken.
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord.
De letter C
Datering onder de letter 1628.
Sint-Donaas 1632
Uit de collectie, Dimidov.
Kapittel-penning zonder klop.
Sint Donaas Brugge.
Materiaal: Lood:tin legering.
Massa: 11,40 gram.
Diameter: 26 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1632.
Voorzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Een staande met mijter, naar links gewende Sint-Donaas.
Met in de linkerhand, een kruisstaf.
Links, een klein kaarsenrad.
Ter weerszijden van de heilige, het gesplitste jaartal 16 / 32
Keerzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Een kaarsenrad, met ingeslagen tegenmerkteken.
Onder het rad een zespuntster ✶
Sint-Donaas 1632
Uit de collectie, Dimidov.
Kapittel-penning met tegenmerk (klop).
Sint Donaas Brugge.
Materiaal: Lood:tin legering.
Massa: 10,77 gram.
Diameter: 26 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1632.
Voorzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Een staande met mijter, naar links gewende Sint-Donaas.
Met in de linkerhand, een kruisstaf.
Rechts, een ingeslagen tegenmerk.
Links, een klein kaarsenrad.
Ter weerszijden van de heilige, het gesplitste jaartal 16 / 32
Keerzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Een kaarsenrad, met ingeslagen tegenmerkteken.
Onder het rad een zespuntster ✶
Sint-Gillis, Brugge 1848 (Broodpenning 01)
Uit de collectie, DB.
Broodpenning Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 23 mm.
Massa: 4,93 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1848
Voorzijde: Binnen een driedubbele gladde cirkel.
De initialen ST / = / G __★
Wat staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
Met eronder een streep, die dienst doet als afsnede.
In de afsnede, een stervormige rozet.
Keerzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.
De gearceerde letter B. , voor brood.
Met daarboven het
jaartal 1848.
Lit.: Minard-Van Hoorebeke 219; De Schodt pag.362 Nr. 23.
Sint-Gillis, Brugge. (Broodpenning 02)
Hexagonale méreaux.
Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Brood-penning.
Materiaal: Lood/tin legering.
Afmeting: 25 mm. x 28 mm
Massa: 5,70 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. begin 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een opgehoogde bexagon kader/boord.
De initialen STG
Wat staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
Met eronder een streep, met in het midden een achtpuntige ster.
Keerzijde: Binnen een opgehoogde bexagon kader/boord.
Het Heilig Hart van Jesus.
Omsloten door een stralenkrans.
Achter het H. Hart, een doornenkroon.
Aan de bovenzijde, vlammen met in het vuur een kruis.
Onder het hart enige bloeddruppels.
Lit.: Deschodt pag 364, nr 30.
De zeshoekige méreaux werd in opdracht gemaakt van vicaris M. Gilliodts van de Sint-Gillis kerk. En werd gebruikt voor de speciale distributies van brood, gemaakt door deze kerkelijke en andere vicarissen van de parochie St-Gillis.
Om gemakkelijk te onderscheiden van de méreaux van de armenkamer, en werd het uitgegeven aan het type van het Heilig Hart van Jesus, die bijzonder vereerd was in de parochie. Er is zelfs een broederschap met deze naam, en werd opgericht op 31 mei 1814 door de bisschop van Gent, de Broglie. Het gebruik van deze méreaux stopte bij de promotie van Gilliodts tot Crombeke arriveerde op 26 december 1868.
St-Gillis Brugge. (Broodpenning 03)
Penning (voor broodbedeling) Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 40 mm.
Massa: 23,82 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. eind 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een afgeronde boord.
De initialen STG.
Wat staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
Boven
de initialen, de letter D
Tussen de letters ST✶G een zespunt-ster.
Keerzijde: Binnen een afgeronde boord.
Op een verhoging, de letters ND
Met daarboven 2 x drie punten/bolletjes onder elkaar.
Het geheel omsloten door een samengebonden takkenkrans.
Lit.: De Schodt pag. 362 Nr. 22.
Ds Schodt, meent dat deze werd gebruikt voor broodbedeling.
De lette D op de voorzijde, en de letters ND blijven niet toeschrijfbaar.
Mogelijks zijn de letters ND de initialen van de schenker.
Sint-Gillis, Brugge. (Broodpenning 04)
Hexagonale penning, parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Afmeting: 30 mm. x 30 mm
Massa: 9,95 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1872
Voorzijde: Binnen een zeshoekige veld.
De initialen STG
Wat staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
Met eronder een gearceerde streep,
daaronder een bolletje, geflankeerd links en rechts met een straallijn.
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Deschodt pag 365, nr
33; Minard-Van Hoorebeke pag.153 afb. 223.
Sint-Gillis, Brugge (Broodteken)
Broodpenning Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 33 mm.
Massa: 18 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. midden 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord en parelcirkel.
De letter D tussen twee puntjes/bolletjes.
Disch
Daaronder een afsnede.
ST. GILS.
Sint-Gillis
Waaronder een klein tak/bloemmotief.
Keerzijde: Binnen een opgehoogde boord en parelcirkel.
In twee regels:
BROOD / TEEKEN
Boven de letters, een tak/bloemmotief.
Onder de letters, tussen twee tak/bloemmotieven een stralende ster.
Lit.: Minard-Van
Hoorebeke pag. 152 nr. 220; De Schodt pag.362 nr. 20.
Sint- Gillis, Brugge 1848 (Kolenpenning)
Kolenpenning Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 26 mm.
Massa: 5,20 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1848
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord en gladde cirkel.
De initialen ST.G.
Wat
staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
Met eronder een punt cirkel, geflankeerd met een platte letter V ()
Keerzijde: Binnen een opgehoogde boord en gladde cirkel.
KOOL
Met daarboven het jaartal 1848
Onder de letters, een afsnede _ . _
Lit.: De Schodt pag. 363 Nr. 27.
Sint-Gillis, Brugge. (Hout-vlees)
Hexagonale penning voor dubbel gebruik.
Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Geldig voor "Hout en Vlees".
Materiaal: Lood/tin legering.
Afmeting: 25 mm. x 24,8 mm
Massa: 5,40 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. midden 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een opgehoogde zeshoekige boord.
De initialen STG
Wat staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
Met eronder een streep, met midden-in een achtpuntige ster.
Keerzijde: Binnen een opgehoogde zeshoekige boord.
In twee regels:
. H . Hout
V H Vleesch
Lit.: Deschodt pag 363, nr 28.
Sint-Gillis Brugge. (Zondag-school)
Penning Zondag-school Parochie Sint- Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 25,1 mm.
Massa: 6,47 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1866
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord en gladde cirkel.
De initialen ST-G.
Wat
staat voor Sint-Gillis.(Brugge)
In grote gearceerde letters Z S
Wat staat voor zondag school.
Met daaronder een afnede _._
Keerzijde: Binnen een opgehoogde
boord en gladde cirkel.
De waardebepaling in twee regels.
10. / CENTS.
Onder de letters, krulmotieven.
Lit.: De Schodt pag. 364 Nr. 31.
Deze penningen werden door de dienstdoende priester uitgedeeld, aan de armen die aanwezig waren op de zondagsschool. En had een omruilwaarde van 10 centimes in contanten.
Sint-Gillis Brugge 1707 (Weldadigheidspenning)
Weldadigheidspenning Parochie St. Gillis. (Brugge)
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 42 mm.
Massa: Onbekend.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1707
Voorzijde: Binnen een verhoogde boord en gladde cirkel.
Staande onder een sierlijk portiek.
St. Gillis met aureool, en gekleed in kluizenaarsgewaad.
De rechter arm doorboord met een pijl.
Aan de rechterzijde van de heilige, een hinde.
Omsloten met het omschrift:
S . EGIDIVS / A° . 1663
Wat wil zeggen: Sint Gillis anno 1663
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord en gladde cirkel.
SANCTVS * 1593 * SPIRITVS 17 ✠ 07
Wat wil zeggen: De Heilige Geest
Het bovenste jaartal, geplitst door een kruis.
Het onderste jaartal naar binnen gericht.
Binnen een gladde binnencirkel.
Een duif als personificatie van de Heilige Geest.
met aureool, en opengespreide vleugels.
Omgeven met een stralenkrans.
Lit.: De Schodt pag. 360, nr.17; Minard-Van Hoorebeke pag.150, nr. 215.
Sint-Jacob, Catechismus penning, Brugge.
Uit de collectie, DB.
Kerkelijke Catechismus-penning St-Jacobskerk Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 14,51 gram.
Diameter: 37 mm.
Aanmaakplaats:
z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen
een smalle gladde cirkel en ronde buitenband.
Een rechtstaande pelgrimstaf, met een kalbas.
Ter weerszijden van de staf de letters CA / TEC
Wat staat voor Catechismus.
Keerzijde: Binnen een smalle gladde cirkel en ronde buitenband.
Een St-Jacobsschelp, met daaronder de initialen
St. IAC
Wat wil zeggen Sint Jacob.
Lit: Minard- Van Hoorebeke 207.
Sint-Jacob, (Brood-penning) Brugge 1732
Brood-dispenning Sint Jacobs-kerk Brugge.
Materiaal: Lood/tin.
Massa: 26,7 gram.
Diameter: 43 mm.
Datering: 1732
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Voorzijde: Binnen een verhoogde boord en fijne cirkel.
Centraal een St- Jacobsschelp, aan een lint.
Gelegen op twee gekruiste pelgrimstokken.
Boven de schelp
BROODT
Onderaan, het jaartal 1732
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord en fijne cirkel.
Gelegen op twee gekruiste pelgrimstokken.
Een broodmand met drie broodjes.
Omsloten met een
Ter weerszijden de letters S / T
Wat staat voor Stuiver.
Bovenaan de letter B tussen twee kleine sterren.
Wat Brood betekend.
Onderaan tussen twee kleine sterren het cijfer 6
Wat het totaal wil zeggen:
Goed voor 6 stuiver/sous brood.
Lit.: Deschodt pag.368, Nr.42; Minard-Van Hoorebeke pag.146 nr 202.
Sint-Jacob, (Brood-penning) Brugge 1747
Uit de collectie, Dimidov.
Brood-dispenning Sint Jacobs-kerk Brugge.
Voorzien van kloppen.
Materiaal: Koper.
Massa: 16,55 gram.
Diameter: 39 mm.
Datering: 1747
Aanmaakplaats: Brugge.
Vervaardiger: Koperslager, Frans Rielant (Brugge)
Voorzijde: Binnen
een dubbele buitencirkel.
Een roosmotief, bestaande uit vier St-Jacobsschelpen.
Centraal in het hart, klop met zespuntige ster.
Omschrift:
DISCH . TEECKEN . VAN . ST IACOBS . 1747 .
Keerzijde: Binnen een dubbele buitencirkel.
Twee gekruiste pelgrimsstaffen, die de buitencirkel raken.
Aan de staffen hangt een kalabas.
De beide staffen samengebonden met een lint.
Met bovenaan een pelgrimshoed, versiert met een St-Jacobsschelp.
Onderaan, drie broden.
Gesplitst jaartal 17 / 47
Onder de broden, een klop in de buitenrand.
Lit.: Deschodt 44; Minard-Van Hoorebeke Pag 147 nr. 205.
Penning was dienstig voor broodbedeling bij herdenkingen, verjaardagen en huwelijken.
Sint-Jacob, (Hout-penning) Brugge.
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Houtpenning St- Jacobskerk Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 38 mm.
Massa: 7,32 gram.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1732
Tingieter: Augustin Bevernagie 1725-1741.
Voorzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.
Bovenaan de letter V (goed voor vijf bundels hout).
Centraal drie bussels hout.
Onderaan een dichtgeknoopte beurs.
Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.
Een St Jacobsschelp hangend aan een lint met strik.
Met eronder het jaartal 1732.
Lit: Minard-Van Hoorebeke 204.
Sint-Kruis kerk, Brugge 1553
Achthoekige armenpenning Sint Kruis-kerk, Brugge.
De juiste functie van deze penning is niet gekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Afmetingen: 38 mm. x 32,5 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1553.
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord.
Een dubbele omkadering.
Centraal een miskelk , met op de rand een hostie.
Boven de kelk, een duif met nimbus en gespreide vleugels.
Ter weerszijden van de kelk, het gesplitste jaartal 15 / 53
Boven de cijfers, een ovaal/lichtkrans.
Rondom versiert met zeven punten/bolletjes/nagels.
Keerzijde: Binnen een opgehoogde boord.
Een dubbele omkadering.
Centraal een gevoet kruis, gelegen op een vierpuntige ster.
In het kruishart, een punt.
Rondom en op het kruis versiert,
met zeven punten/bolletjes/nagels.
Lit.: De Schodt, 68; Minard-Van Hoorebeke, pag .158, afb. 240.
O.L.V.-Kerk, Brugge.
Bodemvondst, Sammy Fraeyman.
(Monétaire) penning/mereaux O.L.V.-kerk Brugge.
Juiste functie/datering voor deze penning is onbekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 19 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1450-1500.
Voorzijde: Binnen een gladde buitenrand.
Een staande H. Maria, met kindje Jezus op de
linkerarm.
Beiden getooid met een nimbus.
Keerzijde: Binnen een gladde buitenrand.
In drie regels, en in gotische letters:
★ / GROS / O
Lit.: Justice (Tome I) 492; A. De Schodt, R.N.B. 1873 pl. K, 63, p. 378.
De mereaux kan een waarde vertegenwoordigen van 1 "groot" (of "Gros")
Volgens De Schodt misschien van 1 denier groot.
Staat foutief in Minard-Van Hoorebeke pag. 198 afb. 364. Staat onder Maastricht, en is wel degelijk een mereaux van de OLV kerk van Brugge.
O.L.V.-Kerk, Brugge 1755
Vleespenning O.L. Vrouw-kerk Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 34,5 mm.
Massa: 19,12 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1755.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
Staande op een halve maan,
gekroonde H. Maagd, in de rechterhand een scepter.
Op de linkerarm, het kindje Jezus met stralenkrans.
Ter weerszijden van de heilige.
De gesplitste penning-bepaling
VLEE / SCH
Het gesplitste jaartal
17 / 55
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
In drie regels:
DISCH / O : L : / VRAUWE
Lit.: Deschodt, P 80.
O.L.V.-Kerk Brugge 1758
Uit de collectie Paul Callewaert.
Broodpenning O.L. Vrouw-kerk Brugge.
Voorzien van dubbele klop.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 31,8 mm.
Massa: 16,25 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1758.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
Staande op een halve maan,
gekroonde H. Maagd, in de rechterhand een scepter.
Op de linkerarm, het kindje Jezus met stralenkrans.
Aan de linkerzijde, een ingeslagen cijfer 6
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
In vier regels:
DIES / V.O.L. / .V. / 1758
Aan de rechterzijde, een ingeslagen cijfer 6
Lit.: Minard-Van Hoorebeke pag 136, nr. 171.
O.L.V.-Kerk Brugge, Hout-penning voor kinderbedden.
Houtpenning O.L. Vrouw-kerk Brugge.
Voor aanmaak kinderbedden.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 33,1 mm.
Massa: Onbekend.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. begin 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
En gladde cirkel.
Ongekroonde staande H. Maagd, met stralenkrans rond het hoofd.
Op de linkerarm, het kindje Jezus met stralenkrans.
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
En gladde cirkel, het omschrift:
HOUT VOOR KINDER-BEDDEN.
Centraal op het veld 1 W
Wat staat voor Wijk 1
Lit.: Minard-Van Hoorebeke pag 137, nr. 174; De Schodt, pag. 82, nr. 87.
Deze mereau werd gebruikt, om hout voor aanmaak van kinderbedjes aan te kopen voor arme vrouwen in de bevalling. Er zijn meerdere penningen bekend met de wijk/sectie-nummers 2,3,4,5 en 6.
Sint-Salvator, Brugge.
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Brood/Dis-penning H. Geest Armentafel St-Salvator Brugge.
Bevat sporen van rivier-patina.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 43 mm.
Massa: 19,51 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1750-1770.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
De zaligmaker Sint-Salvator, gezeten op een wolk.
Een stralenkroon rond het hoofd.
In de linkerarm een staf, de arm rust op een globe met kruis.
Met de rechterarm, een zegegebaar.
Omschrift tussen twee cirkels:
DISCH . SINTE . SALVATOR .
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
De H. Geest in de gedaante van een duif,
met gespreide vleugels.
Met een lauwerkrans ingeslagen op de borst.
Het geheel omgeven met stralen.
Omschrift tussen twee cirkels:
☀ TAFEL . VANDEN . H. . GHEEST
Lit.: De Schodt, pag. 73, afb. 94; Minard-Van Hoorebeke pag. 140 afb. 184; STAM Gent N.01700.
De Sint-Salvatorkerk was eertijds een kapel toegewijd aan de Heilige Maagd Maria maar werd in 961 door de bisschop van Doornik als parochiekerk ingewijd. Later werd de parochie in drie delen verdeeld, het gouden deel, het zilveren deel en het loden deel. Deze armenpenning van de tafel van de heilige Geest, werd uitsluitend gebruikt voor de uitdeling van brood ter gelegenheid van uitvaarten en huwelijksverjaardagen.
Sint-Salvator, Brugge
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Brood/Dis-penning H. Geest Armentafel St-Salvator Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 43,3 mm.
Massa: 21,10 gram.
Aanmaakplaats:
z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1750-1770.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde
boord.
De zaligmaker Sint-Salvator, gezeten op een wolk.
Een stralenkroon rond het hoofd.
In de linkerarm een staf, de arm rust op een globe met kruis.
Met de rechterarm, een zegegebaar.
Omschrift tussen twee cirkels:
DISCH . SINTE . SALVATOR .
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
De H. Geest in de gedaante van een duif,
met gespreide vleugels.
Met een lauwerkrans ingeslagen op de borst.
Het geheel omgeven met stralen.
Omschrift tussen twee cirkels:
✶ TAFEL . VANDEN . H. . GHEEST
Lit.: De Schodt, pag. 73, afb. 94; Minard-Van Hoorebeke pag. 140 afb. 184; STAM Gent N.01700.
De Sint-Salvatorkerk was eertijds een kapel toegewijd aan de Heilige Maagd Maria maar werd in 961 door de bisschop van Doornik als parochiekerk ingewijd. Later werd de parochie in drie delen verdeeld, het gouden deel, het zilveren deel en het loden deel. Deze armenpenning van de tafel van de heilige Geest, werd uitsluitend gebruikt voor de uitdeling van brood ter gelegenheid van uitvaarten en huwelijksverjaardagen.
Sint-Salvator, Brugge.
Uit de collectie, Paul Callewaert.
(Weke) Brood penning St-Salvator Brugge.
Voorzien van een dubbele klop.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 36,6 mm.
Massa: 16,87 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 18e eeuw.
Voorzijde: Binnen
een opstaande gladde boord.
Centraal de letters:
S : SAL
(Sint-Salvator)
Boven de letters een klop, met kroon ♔
Onder de letters een ovaal klop.
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
Centraal de letters:
W : B (Weke brood)
(Wekelijkse brood-bedeling)
Lit.: De Schodt, pag. 88, afb. 93; Minard-Van Hoorebeke, pag 142, afb. 190.
Sint-Salvator, Brugge.
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Brood/Dis-penning St-Salvator Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter: 43,1 mm.
Massa: 19,54 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1750-1770.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
De zaligmaker Sint-Salvator, gezeten op een wolk.
Een stralenkroon rond het hoofd.
In de linkerarm een staf, de arm rust op een globe met kruis.
Met de rechterarm, een zegegebaar.
Omschrift tussen twee cirkels:
DISCH . SINTE . SALVATOR .
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
Het "Lam Gods" met kruisbanier van Jerusalem naar rechts wapperend.
De rechter voorpoot opgetrokken, en de vaandelstok vasthoudend.
Met een lauwerkrans ingeslagen op het lijf.
Het geheel omgeven door een gladde fijne cirkel.
Lit.: De Schodt, pag. 73, afb. 94; Minard-Van Hoorebeke, pag 140, 185.
Sint-Salvator, Brugge.
Uit de collectie, Paul Callewaert.
Brood-penning St-Salvatorkerk Brugge.
Materiaal: Koper/brons.
Diameter: 31,3 mm.
Massa: 18,37 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 2de helft 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
De zaligmaker Sint-Salvator, gezeten op een wolk.
Een stralenkroon rond het hoofd.
In de linkerarm een scepter en een globe met kruis.
Met de rechterarm, een zegegebaar.
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
Omgeven door een krans van wolken.
De H. Geest in de gedaante van een duif,
met opengespreide vleugels.
Liggende op zonnestralen.
Lit.: De Schodt, pag. 75, afb. 96; Minard-Van Hoorebeke Pag. 140/141 afb.186.
Opmerking: De tekening in Minard-Van Hoorebeke kz. 186 staat gewisseld met tekening kz. 189.
Sint-Salvator, Brugge.
Bodemvondst, Maarten Van De Capelle.
Gefragmenteerde brood-penning St-Salvator Brugge.
Materiaal: Koper/brons.
Diameter: 30 mm.
Massa: 9,2 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 2de helft 19e eeuw.
Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
De zaligmaker Sint-Salvator, gezeten op een wolk.
Een stralenkroon rond het hoofd.
In de linkerarm een scepter en een globe met kruis.
Met de rechterarm, een zegegebaar.
Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.
Omgeven door een krans van wolken.
De H. Geest in de gedaante van een duif,
met opengespreide vleugels.
Liggende op zonnestralen.
Lit.: De Schodt, pag. 75, afb. 96; Minard-Van Hoorebeke Pag. 140/141 afb.186.
Opmerking: De tekening in Minard-Van Hoorebeke kz. 186 staat gewisseld met tekening kz. 189.
Sint-Walburga-Kerk, Brugge
Uit de collectie, DB.
Penning St-Walburgakerk Brugge.
Pastoor Philippe Van Houver (1834-1867)
Materiaal: Lood/tin legering.
Afmetingen: 30,1 mm. x 25,9 mm.
Massa: 10 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. 1834-1867
Voorzijde: Gelegen op een glad veld, met afgeronde hoeken.
In drie regels:
P . VAИ / HOUVER / P . S . W .
Keerzijde: Gelegen op een glad veld, met afgeronde hoeken.
In drie regels.
TEEKEN / VOOR / D'ARME
Lit.: De Schodt Pag 81, PI. R, Afb. 108.
Pastoor Philippe Van Houver gaf deze persoonlijke armenpenning , aan gehuwde armen die op zondag de godsdienstlessen bijwoonden.
De penning had een tegenwaarde van 10 centiemen.
En werd gebruikt tot het overlijden van pastoor Philippe Van Houver in 1867.
Minard-Van Hoorebeke Pag. 46 afb.111. schrijft deze penning/mereaux foutief toe aan de Sint-Walburgakerk van Oudenaarde.
Sint-Walburga-Kerk, Brugge. 1714
Brood penning St-Walburgakerk Brugge.
Materiaal: Lood/tin legering.
Diameter : 37 mm.
Massa: 16,2 gram.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1714
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord.
De staande H. Walburga, gekleed in habijt.
In de rechterhand, een abdissenstaf.
In de linkerhand, een boek en olieflesje.
Ter weerszijden van de heilige, de letters S / W
Sint Walburga
Keerzijde: Binnen een opgehoogde boord.
In twee regels.
BROODT / 1714
Lit.: De Schodt Pag 95, PI. R, Afb. 103.
Obiit penning op Ridder François van Caloen 1670
Uit de collectie, Ellen.
Obiit/overlijdenspenning op ridder François van Caloen.
Koperdraad, als ophangsysteem.
Materiaal: Lood /tin legering.
Massa: 49,8 gram.
Diameter: 75 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Graveur: Bartholomeus de Schryvere.
Datering: 1670
Voorzijde: Binnen een opstaande boord.
Het wapenschild van de familie van Caloen.
Omschrift, binnen twee cirkels :
MHER FRANCHOIS VAN CALOEN RVDDER OB 27 SEPT 1670
(Heer en ridder François van Caloen, overleden 27 september 1670)
Keerzijde: Binnen een opstaande boord.
Een gedeeld ovaal wapenschild van de families van Caloen en Rommel.
Omschrift, tussen twee cirkels:
VRAVW ANNA ROMMEL
(Zijn echtgenote, Anna Rommel)
Lit.: J. Bethune, Méreaux des familes brugeoises pag. 51-54 afb. nr. 23.; Justice, pag 20, Nr. 807.A.
Ridder van Caloen (° 30 september
1605) was burgemeester van het Vrije (kwartier Noord) in 1644 - 1645 en was tevens belastingontvanger.
Per testament schonk hij 50 pond aan de armendis van de kerk van Sint-Gillis te Brugge, voor de bedeling - 3 maal per jaar - van brood, hout en geldelijke bijstand.
De mal van deze penning alsook het graveren en het gieten van deze loden penning in 312 stuks werd gedaan door de Brugse tinnegieter Bartholomeus de Schryvere (werkzaam 1670 - 1690), die hiervoor
2 pond, 7 schellingen en 6 groot ontving.
Fr. van Caloen en zijn vrouw Anna Rommel (zijn tweede vrouw; zijn eerste vrouw
was Françoise van Woestwynckel)) werden begraven in de kerk van Sint-Gillis.
Vrije Paardenverhuurders, Brugge 1699
Bodemvondst Tom Maertens.
Gehalveerde aanwezigheidspenning Brugge "Vrije Paardenverhuurders"
Materiaal: Koper.
Diameter: 39 mm.
Massa: Onbekend.
Aanmaakplaats: Brugge.
Datering: 1699.
Voorzijde: Gelegen op een glad veld.
Een naar links dravend paard, gezadeld en van teugels voorzien.
Omschrift tussen twee gladde cirkels:
PEИИIИCK VAИ DIE VRI CAVELOTER
(De letter N is gespiegeld)
Keerzijde: Een staande St- Elooi in bisschoppelijk gewaad, en getooid met een mijter.
In de linkerhand, een staf.
In de rechterhand een smidshamer dragend.
Ter weerszijden van de heilige, het gesplitst jaartal 16 / 99
Omschrift tussen twee gladde cirkels:
DIE DEИ . H . S . LOOIS VIREИ - IИ BRVGGHE .
(De letter N is gespiegeld)
Lit: Minard-Van Hoorebeke 129.