Brood-dispenning Sint Jacobs-kerk Brugge.

Voorzien van kloppen.

Materiaal: Koper.

Massa: 16,55 gram.

Diameter: 39 mm.

Datering: 1747

Aanmaakplaats: Brugge.

Vervaardiger: Koperslager, Frans Rielant (Brugge)

Voorzijde: Binnen een dubbele buitencirkel.

Een roosmotief, bestaande uit vier St-Jacobsschelpen.

Centraal in het hart, klop met zespuntige ster.

Omschrift:

DISCH . TEECKEN . VAN . ST IACOBS . 1747 .

Keerzijde: Binnen een dubbele buitencirkel.

Twee gekruiste pelgrimsstaffen, die de buitencirkel raken.

Aan de staffen hangt een kalabas.

De beide staffen samengebonden met een lint.

Met bovenaan een pelgrimshoed, versiert met een St-Jacobsschelp.

Onderaan, drie broden.

Gesplitst jaartal 17 / 47

Onder de broden, een klop in de buitenrand.

Lit.: Deschodt 44; Minard-Van Hoorebeke Pag 147 nr. 205.

Penning was dienstig voor broodbedeling bij herdenkingen, verjaardagen en huwelijken.

Broodpenning van het kapittel St-Lambertus, Luik.

Materiaal: Koper (Cu).

Massa: 3,23 gram.
Diameter: 21,5 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Luik.
Datering: z.j. 1709 (?).

Voorzijde: Binnen een streepjesrand.

In drie regels:

❀ S ❀ / LAMBER / TUS

Keerzijde: Binnen een streepjesrand.

In drie regels:

.  ❀ . / MAN / DATA / > ❀ < 

Lit.: STAM Gent N. 01656;

Eklund Charity tokens of the Netherlands. O.P., pag. 13 nr 81.

Deze penning van het kapittel van Sint-Lambertus te Luik werd gebruikt voor uitdeling van brood op bepaalde feestdagen. 

De penning dateert uit de regeringsperiode van Joseph-Clément de Baviére (1694-1724) en werd in alle waarschijnlijkheid ingesteld bij besluit van het kappitel van 1 maart 1709. (Bron: STAM Gent)

Penning Sint-Paulus kathedraal Luik.

De juiste datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Koper (Cu).

Massa: 3,51 gram.

Diameter: 24 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Luik
Datering: z.j. Ca 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een streeprand.

De gesplitste waardeaanduiding.

2 / ★P ★ (Pain)

(Twee broden)

Omschrift:

★ DEC . ET . CAPITULUM . S . PAULI

Keerzijde: Binnen een streeprand.

Een rechtopstaand zwaard,

Geflankeerd met de letters S / P

Twee sterren geflankeerd aan het handvest.

(Sint Paulus)

 Lit.: Dengis Me.07-03; Renesse 75.

Uit de collectie, Paul Callewaert.

(Weke) Brood penning St-Salvator Brugge.

Voorzien van een dubbele klop.

Materiaal: Lood/tin legering.

Diameter: 36,6 mm.

Massa: 16,87 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.

Centraal de letters:

S : SAL

(Sint-Salvator)

Boven de letters een klop, met kroon ♔

Onder de letters een ovaal klop.

Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord. 

Centraal de letters:

W : B (Weke brood)

(Wekelijkse brood-bedeling)

Lit.: De Schodt, pag. 88, afb. 93; Minard-Van Hoorebeke, pag 142, afb. 190.

Uit de collectie, Paul Callewaert.

Brood/Dis-penning H. Geest Armentafel St-Salvator Brugge.

Bevat sporen van rivier-patina.

Materiaal: Lood/tin legering.

Diameter: 43 mm.

Massa: 19,51 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. 1750-1770.

Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.

De zaligmaker Sint-Salvator, gezeten op een wolk.

Een stralenkroon rond het hoofd.

In de linkerarm een staf, de arm rust op een globe met kruis.

Met de rechterarm, een zegegebaar.

Omschrift tussen twee cirkels:

DISCH . SINTE . SALVATOR .

Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.

De H. Geest in de gedaante van een duif, 

met gespreide vleugels.

Met een lauwerkrans ingeslagen op de borst.

Het geheel omgeven met stralen.

Omschrift tussen twee cirkels:

☀ TAFEL . VANDEN . H. . GHEEST

Lit.: De Schodt, pag. 73, afb. 94; Minard-Van Hoorebeke pag. 140 afb. 184; STAM Gent N.01700.

 De Sint-Salvatorkerk was eertijds een kapel toegewijd aan de Heilige Maagd Maria maar werd in 961 door de bisschop van Doornik als parochiekerk ingewijd. Later werd de parochie in drie delen verdeeld, het gouden deel, het zilveren deel en het loden deel. Deze armenpenning van de tafel van de heilige Geest, werd uitsluitend gebruikt voor de uitdeling van brood ter gelegenheid van uitvaarten en huwelijksverjaardagen.

Bodemvondst, Hylke Roorda.

Brood-penning Stad Keulen

Materiaal: Koper.

Massa: 1,56 gram.

Diameter: 21 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Keulen.
Datering: z.j. 1740  (Identiek type bestaat ook met datum 1789)

Voorzijde: Binnen een parelrand

Gekroonde tweekoppige adelaar.

Houdende in de rechterpoot een zwaard, 

en in de linkerpoot een scepter.

Op de borst, het ovaal wapenschild van de stad Keulen.

Keerzijde: Binnen een parelrand.

In twee regels.

BRODT / PENNING

Lit.: Noss, Köln IV 234.

Uit de collectie Paul Callewaert.

Broodpenning O.L. Vrouw-kerk  Brugge.

Voorzien van dubbele klop.

Materiaal: Lood/tin legering.

Diameter: 31,8 mm.

Massa: 16,25 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1758.

Voorzijde: Binnen een opstaande gladde boord.

Staande op een halve maan,

gekroonde H. Maagd, in de rechterhand een scepter.

Op de linkerarm, het kindje Jezus met stralenkrans.

Aan de linkerzijde, een ingeslagen cijfer 6

Keerzijde: Binnen een opstaande gladde boord.

In vier regels:

DIES / V.O.L. / .V. / 1758

Aan de rechterzijde, een ingeslagen cijfer 6

Lit.: Minard-Van Hoorebeke pag 136, nr. 171.

Bodemvondst, Jan Ooms.

Welzijnspenning voor armenzorg.

De juiste functie/plaats voor deze penning is onbekend.

Brood of korenpenning ?

Materiaal: Lood.

Massa: 14,70 gram.
Diameter: 32 mm.
Datering: 1758
Plaats: z.pl. Onbekend.

Voorzijde: Binnen een gladde buitencirkel,
Een samengebonden korenschoof.
Met een zeis naar links gewend.
Met daaronder het jaartal 1758.

Keerzijde: Binnen een gladde buitencirkel,
aan de bovenzijde, een stralende zon.
In vijf regels:
HET / ALGEMEEN / WELZYN / I NOVEM / BER

Een rekest van een bakkergilde uit 1758 van Leiden, maakt melding van het verval van broodbakkersneringen die te kampen hebben met werkloosheid.

" vermits den gemeenen arbeidsman die voorheen by florisanter tyden de aanzienlijkste consumptie in de broodbakkerijen hebben gemaakt, tegenwoordig by gebrek van de tot hun bestand vereyscht wordende winningen, zig in plaatze van met brood moeten tevreeden houden met andere gemeente spyze, inzonderheyd met de thans zo zeer in gebruik zijnde aardappelen "

Heeft de aardappelconsumptie, die toentertijd zijn opmars maakte in de steden hier gevolgen aan gehad ?