(Gilde) penning "Brouwers" .

Juiste functie/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 19,1 mm.

Massa: 4,15 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.
Een beker/bierkan naar links.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Op het veld, centraal twee naast elkaar staande  grote bollen.

Rondom krulversiering.

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.19 nr. 22; Minard-Van Hoorebeke, pag. 41 nr. 91. 

Keerzijde: Binnen een cirkel, het omschrift.
 ❖ AVDENAERDE

Binnencirkel, waarin een bloemmotief. ❀

Lit: L.Minard-Van Hoorebeke 98.

Keerzijde: Binnen een gearceerde boord,

met dubbele cirkels.

Die een pseudo-legende voorstelt.

Een breedarmig kruis,

Geflankeerd met de letters C / H

Cisterciënzen Hospitaal (?)

Rond het einde van de 12^de eeuw richtte kanunnik Arnulfus buiten de stadsmuren een toevluchtsoord op voor reizigers die na het sluiten van de stadspoort geen onderdak meer vonden. Hij deed hiervoor een beroep op enkele mannen en vrouwen. Vrij vlug breidde de zorg voor pelgrims en reizigers zich uit naar zieken en andere noodlijdenden. Het toevluchtshuis van het begin groeide uit tot een hospitaal, gesteld onder de bescherming van O.L.Vrouw.

In 1224 kreeg de gemeenschap haar eerste leefregel van Walterus, bisschop van Doornik, waarin hij haar prijst om haar 'toewijding aan God en de armen'. Deze regel werd in 1237 goedgekeurd door paus Gregorius IX. 

Door toedoen van Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen, werd in 1232 een cisterciënzerabdij gehecht aan het O.L.Vrouwehospitaal te Oudenaarde. Het was een poging om armenzorg en ziekendienst te verenigen met het monastieke leven van gebed en bezinning. Na een jaar bleken ziekendienst en contemplatief leven moeilijk samen te gaan en werd de cisterciënzerabdij verplaatst naar Ath.

De weerslag van deze aanhechting is echter zeer groot geweest. Dankzij Johanna van Constantinopel werd de stichting van Arnulphus opgenomen in de spirituele beweging van de Cisterciënzers en konden de zusters zowel hun religieuze roeping als hun apostolische zending enten op de spiritualiteit van bernardus van Clairvaux. Door de eeuwen heen hebben de zusters deze spirituele verbondenheid met Cîteaux bewaard en beleefd, wat o.a. tot uiting kwam in hun naam, habijt en levenswijze.

Stortgrondvondst Jean-Pierre Parent.

Gildepenning Oudenaarde.

Voor Vis en pluimveeverkopers.

Materiaal: Lood legering.

Diameter: 18,76 mm.

Massa: 5,05 gram.

Aanmaakplaats: z.pl.Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Twee snoeken, naar links, volgens  Minard-Van Hoorebeke.

Of twee kabeljauwen naar links, volgens Edmond Vanderstraeten.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een duif naar links, met opgehaalde vleugels.

Lit.: Minard-Van Hoorebeke 93; Méreaux D'Audenarde, Edmond Vanderstraeten 24.

Gildepenning Oudenaarde.

Voor Vis en pluimveeverkopers.

Materiaal: Lood.

Diameter: 19,64 mm.

Massa: 3,65 gram.

Aanmaakplaats: z.pl.Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.

Twee kabeljauwen naar links.

Uit het wapen van de familie Cabillau, de voormalige heren van Mullem.

Boven de vissen, de gespiegelde cijfers 78

Mogelijks voor het jaartal (16)78

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een vogel/pluimvee naar rechts.

Met opgehaalde vleugels.

De staartveren en de vleugels, raken de buitencirkel.

Lit.: Méreaux D'Audenarde, Edmond Vanderstraeten pag. 19 nr. 24.

Minard-Van Hoorebeke, pag. 42 nr. 93

Penning, voor bussels hout.

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 21,48 mm.

Massa: 7,48 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 16e à 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een Gotische letter A

De middenstreep in V vorm achter de letter A

Audenaerde/Oudenaarde

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een staande bussel brandhout, samengebonden.

Links, de letter A voor Audenaerde/Oudenaarde

Rechts, een bril als zinnebeeld voor het stadswapen.

Lit.: Méreaux D'Audenarde, Edmond Vanderstraeten pag. 19 nr. 20;

Minard-Van Hoorebeke, pag. 43 nr. 99; De Bast, pl. IV nr. 6.

Keerzijde: Binnen een gladde boord.

De letters MA 

Maria

Onder en boven de letters, een gegolfde versiering.

 Lit.: Minard-Van Hoorebeke pag 47. 116.

Dubbelzijdige (Brood) penning Onze Lieve Vrouw-kerk van Pamele.

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 19,9 mm.

Massa: 3,6 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

De gotische letter P

Pamele

Gefankeerd aan beide zijde van de letter,

met een drieblad op steeltje.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

De gotische letter P

Pamele

Gefankeerd aan beide zijde van de letter,

met een drieblad op steeltje.

Lit.: Edmond Vanderstraeten, Méreaux d'Audenarde et d'Eyne, pag.13-15  nr.9;

Minard-Van Hoorebeke pag. 45 nr. 115.

Méreaux/penning Sint Walburga-kerk (?)

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 24,9 mm.

Massa: 4,73 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een miskelk op voet.

Waarboven een hostie.

Ter weerszijden de gotische letters O / d

Edmond Vanderstraeten, schrijft deze penning toe met waardebepaling van 4 denier.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Smal lang gelelied kruis.

Lit.: Edmond Vanderstraeten, Méreaux d'Audenarde et d'Eyne, pag.11  nr.1;

Minard-Van Hoorebeke pag. 44 nr. 103.

Gelijkzijdige penning Apostolinnen/kapucijnenklooster, Oudenaarde.

Materiaal: Tin.

Massa: 3,20 gram..

Diameter: 19 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e à 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde verhoogde boord.

Centraal, een Latijns kruis.

Ter weerszijden, de gesplitste waardebepaling 4 / S

Vier sol.

Keerzijde: Binnen een gladde verhoogde boord.

Centraal, een Latijns kruis.

Ter weerszijden, de gesplitste waardebepaling 4 / S

Vier sol.

Lit.: Edmond Vanderstraeten, Méreaux d'Audenarde et d'Eyne, pag.16  nr.11.

Penning, "Lam Gods/wapenschild".

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 19,1 mm.

Massa: 3,23 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e à 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Lam Gods met nimbus naar links gewend.

Het hoofd omgewend.

Tussen de opgetrokken rechter voorpoot,

een kruisbanier vasthoudend.

De vaan/wimpel, naar rechts.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een versiert wapenschild.

Op het veld, drie grote bollen,

waaronder een kleine bol.

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.20 nr. 26; Minard-Van Hoorebeke, pag. 42 nr. 96. 

Minard schrijft deze toe aan de  Bakkers en Wollewevers.

Penning, "Lam Gods/wapenschild".

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 19,5 mm.

Massa: 3,33 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e à 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Lam Gods met nimbus naar links gewend.

Het hoofd omgewend.

Tussen de opgetrokken rechter voorpoot,

een kruisbanier vasthoudend.

De vaan/wimpel, naar rechts.

Onderaan tussen de poten, graszoden (?).

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een versiert wapenschild.

Op het veld, drie grote bollen,

waaronder een kleine bol.

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.20 nr. 26; Minard-Van Hoorebeke, pag. 42 nr. 96. 

Variant op nr. 26. 

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel,
De letter M

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag 26 PL32.

Bodemvondst, Hans Van Nieuwenhuyze.

Enkelzijdige belegeringsmunt/noodgeld, stad Oudenaarde ter waarde van 10 stuiver.

Uitgegeven volgens besluit van 30 mei 1582.

Tijdens de Tachtigjarige oorlog.

Materiaal: Tin.

Afmetingen: 38,9 mm. x 38,7 mm.

Massa: 10,60 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: 1582

Voorzijde: Binnen een ruitvormig muntplaatje.
Centraal, geklopt.

Binnen een parelrand.

Een wapenschild, met op het veld.

Een klimmende leeuw leeuw, naar links.

Boven op het schild, de waardebepaling.

10.S

Tien stuiver.

Omschift.

. SPES . NRA . DEVS.  15/82

Voluit: Spes nostra deus

Wat wil zeggen: God is onze hoop.

Bovenaan, een klop.

Met het wapenschild van de stad Oudenaarde.

Keerzijde: Blanco.

Lit: Van Loon, G. Beschryving der Nederlandsche Historipenningen. 's Graavenhaage : Van Lom, P. Gosse en P. De Hondt, eerste deel, 1723, p. 318, II.

Mailliet, P. Atlas des monnaies obsidionales et de nécessité, Bruxelles: Cobbaerts,1868, nr. 3.

Van Gelder, E. De Nederlandse noodmunten van de tachtigjarige oorlog. 's-Gravenhage: Staatsdrukkerij- en Uitgeversbedrijf, 1955, nr. 176.

De Mey, J., Catalogue des monnaies émises par les provinces du sud en révolte contre leurs souverains légitimes – XX – H) Siège de la ville d’Audenaerde 1582, in Tijdschrift van het Europees genootschap voor munt- en penningkunde, 1964, p. 15-16, nr. 42.

Haeck, A, De munten van de graven van Vlaanderen (1556-1754). Deel III, Brussel : De Mey, 1979, nr. 724.

Vanhoudt, H. Atlas der munten van België : van de Kelten tot heden. Herent : H. Vanhoudt, 1996, nr. I 265.

Vanhoudt, H. De munten van de Bourgondische, Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden en van de Franse en Hollandse periode 1434-1830. Heverlee : Peeters, 2015, nr. 556.

Na de val van Doornik verplaatste de Prins van Parma (Alexander Farnese 1545-1592) zich in noordelijke richting en belegerde met zijn strijdmacht Oudenaarde. Deze stad capituleerde op 5 juli, nadat de wallen geforceerd waren. Tijdens het beleg werd krachtens besluit van 30 mei 1582 tinnen noodgeld vervaardigd. Het doel hiervan was om het garnizoen, dat met muiterij had gedreigd, tevreden te stellen. Na het beleg werden de tinnen stukken die aan het garnizoen waren uitbetaald door de Magistraat van Gent tegen zilver ingewisseld.* De emissie van 30 mei bestond uit tinnen stukken van 1 Gulden, ½ Gulden en ¼ Gulden, met een koers van respectievelijk 40, 20 en 10 Stuivers. Hiernaast werden stukken uitgegeven van 5 Stuivers, 2½ Stuiver en 1 Stuiver. Er zou ook sprake zijn geweest van een stuk van 1 Groot, oftwel een halve Stuiver, maar het bestaan hiervan is niet geheel zeker.* Een aantal niet uitgegeven exemplaren van dit noodgeld is eeuwenlang bewaard gebleven op het stadhuis van Oudenaarde. Hierdoor is het mogelijk geweest authentieke exemplaren te vergelijken met de vrij talrijke latere nabootsingen. Een interessant artikel over de noodmunten van Oudenaarde met afbeeldingen van stukken waarvan de echtheid verifieerbaar is, verscheen in de Revue de la Numismatique Belge, deel V (1850), pagina's 283 – 325. Vergelijk ook de hierin afgebeelde plaat X. 

Penning Recolletten/Kapucijnen kerk.

Juiste functie/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood.

Diameter: 28,5 mm.

Massa: Onbekend.

Aanmaakplaats: Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.

Het omschrift:

EGO . SVM / PANIS VWS

Variant op VIWS

Wat wil zeggen: Ik ben het brood.
Centraal, een miskelk,

met zwevende hostie, waarin een klein Latijns kruis.

De kelk, onderbreekt het omschrift.

Ter weerszijden van de miskelk de waardebepaling.

18 / sc (in elkaar verstrengelde letters)

18 escalins parisis. 

Keerzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.

Het omschrift:

RECOLI / MEMO / PASSIO / EIVS

Voluit: Recolit memoriam passionis eius

Wat wil zeggen: Herinnering aan de passie van Jezus.

Centraal gelegen, op een kruis.

De kruisarmen in de vorm van spijkers.

Een ingedeukt wapenschild.

Op het veld, een brandend hart.

Boven het hart, twee handen.

Onder het hart, twee voeten. 

Lit: Van Orden, pl. XI nr. 1; Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.16 nr. 10; Minard-Van Hoorebeke, pag. 48 nr.117. 

(Gilde) penning, varkensslachters/vleesverkopers.

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 19 mm.

Massa: 3,50 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e à 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een naar rechts gaand, behaard wild varken.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een breedarmig kruis.

Waarin een slank gelijnd, uitlopend kruismotief.

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.20 nr. 25; Minard-Van Hoorebeke, pag. 42 nr.95. 

(Gilde) penning, visverkopers.

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Tin.

Diameter: 19,13 mm.

Massa: 3,53 gram.

Aanmaakplaats: z.pl. Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e à 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een zwemmende kabeljauw naar links.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een versiert wapenschild.

Op het veld, centraal een grote bol.

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.19 nr. 23; Minard-Van Hoorebeke, pag. 42 nr.93. 

Méreaux St-Walburga kerk, Oudenaarde.

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Lood.

Diameter: 23 mm.

Massa: Onbekend.

Aanmaakplaats: z.pl. Sint-Walburga kerk Oudenaarde.

Datering: z.j. Ca. 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Staande St-Walburga, in de linkerhand een kromstaf.

Boven de heilige een kroon, 

gehouden door twee gevleugelde engelen.

Ter weerszijden van de heilige,

de gesplitste waardebepaling 6 / d

Zes denier

Voorzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.

Een St-Andreaskruis, die door de binnencirkel loopt.

Centraal de letter W

St- Walburga.

In het bovenste en onderste kwartier,

telkens drie bolletjes/punten.

Ter weerszijden van de letter W

de waardebepaling 6 / d

Zes denier

Lit: Méreaux D'Audenarde et D'Eyne 1851, Edmond Vanderstraeten pag.13 nr. 5; Minard-Van Hoorebeke, pag. 45-46  nr. 108.